Bản chất cách mạng và khoa học của chủ nghĩa duy vật lịch sử?
Lời giải
Tư tưởng triết học về lịch sử xã hội đã có từ thời cổ đại, nhưng do lập trường giai cấp chi phối, do hạn chế về trình độ nhận thức và điều kiện lịch sử xã hội, do sai lầm về phương pháp tiếp cận nghiên cứu… nên hầu hết các nhà triết học trước Mác đều giải thích một cách duy tâm quá trình vận động, phát triển của lịch sử xã hội. c. Mác và Ph. Ăngghen đã sáng tạo ra chủ nghĩa duy vật lịch sử. Sự ra đời của chủ nghĩa duy vật lịch sử là một cuộc cách mạng trong toàn bộ quan niệm duy vật về lịch sử – xã hội và làm cho triết học mácxít trở thành một hệ. thống triết học mang tính cân đối, hoàn bị, triệt để và khoa học.
Chủ nghĩa duy vật lịch sử do c. Mác, Ph. Ăngghen sáng tạo là sự vận dụng và mở rộng chủ nghĩa duy vật biện chứng vào nghiên cứu sự vận động, phát triển của đời sống xã hội. Nói cách khác, đây là chủ nghĩa duy vật biện chứng về xã hội. Bởi vậy, trong triết học Mác – Lênin, chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử cùng tồn tại trong một chỉnh thể thống nhất, không tách rời nhau. Chủ nghĩa duy vật lịch sử nghiên cứu xã hội trong một chỉnh thể thống nhất, vạch ra những quy luật và động lực chung nhất của sự vận động, phát triển lịch sử.
Chủ nghĩa duy vật lịch sử là thành tựu vĩ đại của triết học Mác, được c. Mác và Ph. Ăngghen xây dựng trên cơ sở kế thừa các thành tựu tư tưởng triết học của nhân loại. Hai ông đã thực hiện cuộc cách mạng trong nhận thức các vấn đề về lịch sử – xã hội và đưa ra một hệ thống lý luận hoàn toàn mới về chất. Lý luận duy vật lịch sử đã giải thích một cách khoa học quá trình vận động, phát triển của lịch sử xã hội; chỉ ra các động lực và quy luật chung, phổ biến, tác động chi phối quá trình vận động, phát triển của lịch sử xã hội; về vai trò của con người, của nhân tố chủ quan trong quá trình vận động, phát triển của lịch sử xã hội. Sự ra đời của chủ nghĩa duy vật lịch sử đã khắc phục toàn bộ các sai lầm, thiếu sót của các nhà triết học trước c. Mác và đặt nền móng vững chắc cho các khoa học xã hội phát triển. Và cũng từ đây, nhân loại mới có được cách nhìn thực sự khoa học về sự vận động, phát triển của lịch sử – xã hội. Chủ nghĩa duy vật lịch sử do c. Mác và Ph. Ăngghen sáng tạo ra còn là vũ khí tinh thần của giai cấp công nhân trong sự nghiệp đấu tranh tự giải phóng. Ngày nay, hệ thống lý luận duy vật lịch sử vẫn giữ nguyên giá trị cách mạng và khoa học, nó là cơ sở lý luận để xem xét các vấn đề đặt ra của thời đại hiện nay và đấu tranh chống lại các quan điểm sai lầm về sự vận động, phát triển của lịch sử – xã hội thế giới đương đại.